HZC neemt initiatief: Werksymposium 'Naar meer Dagwerk in WegInfra'

Onderhoudswerk aan de weginfra vindt nog altijd hoofdzakelijk in de nacht en in het weekend plaats. Behalve dat dit nadelige effecten heeft op de gezondheid en werkprivébalans van wegwerkers, leidt dit ook tot een verhoogd veiligheidsrisico. Dit geldt met name voor nachtwerk, waar door vermoeidheid en verminderde concentratie er sprake is van groter risico op aanrijdgevaar, zowel vanuit buiten het werkvak als binnen het werkvak zelf. Afgelopen jaar hebben zich wederom ernstige ongevallen bij wegwerkzaamheden voorgedaan. Daarnaast neemt het onderhoudswerk in hoeveelheid dermate toe, dat het plannen van het werk niet meer alleen in de nacht en weekenden past. Alle redenen dus om de mogelijkheden van verschuiving van nacht naar dagwerk in een werksymposium te onderzoeken. 

Initiatief HZC

Als dé bond voor infrawerkers – weg, rail, groen en water – ziet HZC het als een logische zaak om hierin het initiatief te nemen. Afgelopen januari is een congres geweest over dag- en nachtwerk in de railinfra, georganiseerd door stichting RailAlert, waar ook HZC en Rijkswaterstaat (RWS) spreker waren. Geconstateerd werd dat er minder bereidheid is om in de nacht te werken en dat dit zo wordt ervaren in zowel de rail- als de weginfra. Dat heeft impact op de hele keten, van RWS als opdrachtgever tot wegenbouwaannemers en onderaannemers. Vandaar dat HZC graag samen met de belangrijkste partijen – Bouwend Nederland als vertegenwoordiger van de aannemers en RWS als grootste opdrachtgever – in een werksympo sium wil verkennen wat dit voor consequenties heeft en hoe we hier proactief mee om kunnen gaan. Op het moment van schrijven van dit bericht zijn de voorbereidende gesprekken van HZC met Bouwend Nederland en RWS, over hoe een der gelijk werksymposium ingestoken kan worden, in volle gang. Er is al een datum afgesproken voor het symposium: donderdag 6 juni a.s. En de firma Heijmans heeft een locatie ter beschikking gesteld (het auditorium bij Heijmans in Rosmalen).

Doel

Het doel van het werksymposium is: met elkaar uitwerken welke gevolgen een verschuiving naar meer dagwerk kan gaan hebben. Daarnaast moeten we met elkaar bedenken hoe we hier vooruitdenkend al in de voorbereiding en werkplanning mee om kunnen gaan. En hoe mogelijke hindernissen en knelpunten met tijdige onderlinge afstemming en praktische oplossingen weggenomen of verminderd kunnen worden.

Belang voor de sector

Het belang voor de sector en alle betrokken partijen is dat hier gaat om een ontwikkeling die impact heeft op zowel veiligheid, productiemogelijkheid als doorstroming. Dit symposium biedt een mooie gelegenheid om samen met de keten, als opdrachtgever en opdrachtnemers, Bouwend Nederland, HZC en andere betrokken partijen, in een open samenwerking het gesprek te voeren over de impact van een verschuiving van nachtwerk naar meer dagwerk. Deze ontwikkeling raakt de veiligheid en gezondheid van de medewerkers van de opdrachtnemer, de druk op de productieopgave, de beschikbaarheid van arbeid, de arbeidsomstandigheden en de doorstroming/hinder overdag. 

Verband met project ‘niet werken op de vluchtstrook tenzij’

De eerdergenoemde ongevallen bij wegwerkzaamheden vorig jaar, waaronder diverse op vluchtstroken, heeft eerder dit jaar Bouwend Nederland bewogen om samen met o.a. MKB Infra en Cumela te kijken of ze met RWS afspraken kunnen maken over werkzaamheden op de vluchtstrook. Het doel is om zo snel als mogelijk een nieuwe norm in te voeren zodat er geen werkzaamheden meer wor den verricht op de vluchtstrook als er geen aanvullende maatregelen zijn genomen. Daarmee wordt een bredere invulling gegeven aan de Governance Code Veiligheid in de Bouw ‘Reductie aanrijdgevaar’ en ook het duidelijke signaal naar buiten toe afgegeven dat de veiligheid van de wegwerkers randvoorwaardelijk is bij de planning en organisatie van werk. Naar aanleiding van een marktconsultatie van RWS in november vorig jaar heeft RWS inmiddels ook een aantal uitgangspunten gelanceerd voor het veilig(er) werken op de vluchtstrook en dit is een eerste goede stap. Van de branche mag RWS uiteraard ook een proactieve houding verwachten in het meedenken en aandragen van veilige(re) oplossingen.

Directe maatregelen voor de korte termijn

In aanloop naar de nieuwe norm ‘niet meer werken op de vluchtstrook’ zijn nu al extra maatregelen aangekondigd om het werk voor kortstondige werkzaamheden op de vluchtstrook veiliger te maken. Deze extra maatregelen zijn gebaseerd op de zogenoemde arbeidshygiënische strategie en zijn aanvullend op de CROW Richtlijn 96a. Sinds 1 april 2024 zijn de maatregelen als volgt: 1. A-weg met signalering en vluchtstrook (>3m) Matrix snelheid op 50 km/u, werkend actieraam en ‘digitaal zwaailicht’; 2. A-weg met signalering en vluchtstrook (<3m) Aanliggende rijstrook afgekruist, werkend actieraam en ‘digitaal zwaailicht’; 3. A-weg zonder signalering en brede vluchtstrook (>3m) Niet verantwoord om werkzaamheden op de vluchtstrook te doen*; 4. A-weg zonder signalering en smalle vluchtstrook (<3m) Niet verantwoord om werkzaamheden op de vluchtstrook te doen*. * Hierin dient de opdrachtgever (RWS) haar verantwoordelijkheid te nemen om samen met de aannemer een andere werkwijze te vinden. Het doel is geen incidenten of ongevallen meer op de vluchtstrook. Deze maatregelen zijn een eerste aanzet. Het vervolg is verder in gesprek te blijven/ gaan met alle betrokkenen om verdere concrete acties in gang te zetten.

Werksymposium als logische verbreding

Na de aangekondigde samenwerking voor veiliger werken op de vluchtstrook, is het werksymposium een logische voortzetting en verbreding van deze samenwerking. Samen in goed overleg uitpuzzelen hoe het werk aan de weginfra in de toekomst het best en veilig georganiseerd kan worden. Meer details over het werksymposium volgen zo snel mogelijk zodra deze bekend zijn.

Dit artikel is ook verschenen in HZC Vakblad 2-2024