Veilig en gezond werken bij hitte: hoe pak je dat aan?
06/05/2024In de bouw werken mensen vaak buiten. Hartstikke lekker met een bescheiden zonnetje, maar op tropische dagen moet je oppassen. Bouwbedrijf BAM heeft een drink- en smeerprotocol en stelt koelvesten beschikbaar. Ook maken de leidinggevenden op de bouwplaats afspraken met de opdrachtgever over aanpassing van de werktijden en de planning.
Voor BAM is veiligheid een speerpunt, en daar hoort bescherming tegen warmte en zon ook bij. De risico’s van werken in de hitte hangen niet alleen af van de temperatuur, maar ook van bijvoorbeeld UV-straling, luchtvochtigheid en de fysieke gesteldheid van de medewerker. Om toch een beetje houvast te hebben, werkt BAM met de hitte-index die ook het KNMI gebruikt. Deze index koppelt de temperatuur aan de luchtvochtigheid. Daaruit komen vier risiconiveaus. Aan ieder risiconiveau heeft het bedrijf concrete maatregelen gekoppeld, die oplopen in zwaarte.
Per project
Het algemene hittebeleid krijgt invulling op het niveau van de bouw- en infraprojecten. “Ieder project is anders qua type werkzaamheden, tijdpad en locatie. Stel dat iemand met 30 graden werkt op de tiende verdieping van een flatgebouw in aanbouw waar het lekker doorwaait. Dat is niet te vergelijken met dezelfde temperatuur op een windstille asfaltweg. Daarom bekijken wij de specifieke situatie per project”, zegt Hans Wentink, directeur quality, heath, safety en environment. “Overal zijn thermometers en luchtvochtigheidsmeters aanwezig. De leidinggevenden op de bouwplaats – de uitvoerders – bepalen vervolgens het risiconiveau en welke maatregelen moeten worden genomen.”
Verkoelende bodywarmers
Uit welke maatregelen kunnen zij kiezen? Om te beginnen stelt BAM kosteloos beschermende kleding ter beschikking aan de medewerkers. Denk aan bouwhelmen met een ‘nekflap’, shirts met lange mouwen – korte broeken zijn sowieso verboden om veiligheidsredenen – en bodywarmers met verkoelende gelelementen. In de keet zijn daarnaast onbeperkt water en zonnebrandcrème beschikbaar. Bij hogere risiconiveaus kan de uitvoerder onder meer overgaan tot het creëren van schaduw met parasols en overkappingen, uitstel van zwaar werk, langere drink- en rustpauzes of een tropenrooster. In het uiterste geval wordt een project stilgelegd.
Bewustwording
De uitvoerders informeren hun medewerkers over de gevaren van werken in de hitte in zogenoemde periodieke toolboxmeetings. Tegelijk voert BAM een bedrijfsbrede bewustwordingscampagne, die bestaat uit filmpjes en posters. Het is de verantwoordelijkheid van de uitvoerders om te zorgen dat alle voorzieningen tijdig aanwezig zijn op de bouwplaats. “Water, zonnebrand, koelvesten …: alles kunnen zij zelf bestellen via onze website.” Aanpassing van de planning en de werktijden kan natuurlijk alleen in overleg met de opdrachtgever. “Ook dat is een taak van de uitvoerder. Niet alles kan altijd. Zo heeft het asfalteren van afgesloten snelwegen vaak strakke deadlines. Dan zijn langere rustpauzes niet mogelijk, maar bijvoorbeeld de inzet van parasols wel.”
Eigen verantwoordelijkheid
Het is de bedoeling dat de medewerkers zich iedere twee uur insmeren en extra water drinken. Medewerkers hebben ook een eigen verantwoordelijkheid om de door werkgever beschikbaar gestelde persoonlijke beschermingsmiddelen, zoals beschermende kleding, te gebruiken. Helaas komt het in de praktijk voor dat dit niet altijd gebeurt. Werknemers kunnen een waarschuwing en verdergaande maatregelen opgelegd krijgen als ze zich niet aan de veiligheidsvoorschriften houden.
In het kort
Wie: bouwbedrijf BAM
Wat: hittebeleid is gebaseerd op de hitte-index voor de gevoelstemperatuur bij warmte. Daaraan zijn per risiconiveau concrete maatregelen gekoppeld. Hitte maakt ook deel uit van de risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E).
Maatregelen: onder meer onbeperkt water en zonnebrand, beschermende kleding, parasols/overkapping en aanpassing werktijden en planning.
Bewustwording: toolboxmeetings en een bedrijfsbrede campagne.
Bron: SER